Iz pepela do prkosa

Prije tačno 31 godinu, u noći sa 25. na 26. avgust 1992. godine, granate ispaljene s položaja vojske RS-a izazvale su stravičan požar u kojem je izgorjela Vijećnica, jedan od najvažnijih simbola grada Sarajeva. Ovaj tragičan događaj ostavio je dubok trag u historiji Sarajeva i podsjeća nas na stradanja tokom opsade grada tokom ratnih devedesetih.

Vijećnica, jedan od najreprezentativnijih objekata iz perioda austrougarske vladavine, predstavljala je kulturno i arhitektonsko blago. Tokom opsade Sarajeva, ovaj dragocjeni spomenik pretrpio je višestruke napade granatama, a 25. avgusta 1992. godine, fatalna granata izazvala je požar koji je zahvatio unutrašnjost zgrade i gotovo potpuno je uništio.

Požar je odnio sa sobom ne samo fizičku strukturu Vijećnice, već i neprocjenjivu kulturnu baštinu. Oko 80 posto bibliotečkog fonda je izgorjelo, više od dva miliona knjiga nestalo je zauvijek, a gotovo 700 unikatnih rukopisa pretrpjelo je istu sudbinu. Napore građana i zaposlenika da spase ono što se spasiti moglo, onemogućila je i konstantna snajperska paljba s položaja vojske RS-a s okolnih brda.

Vijećnica je bila mnogo više od fizičke građevine. Ona je simbolizirala duh intelektualnog i kulturnog nasljeđa Sarajeva, čuvajući historiju grada i njegovih stanovnika. Prvi put je zvanično otvorena 20. aprila 1896. godine i imala je višestruke uloge tokom svog postojanja – od sjedišta uprave i administracije, do Gradske biblioteke i Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine.

Nakon završetka rata, želja da se obnovi ovaj simbol bila je jaka. Godine 2014, Vijećnica je obnovljena i ponovno svečano otvorena. Obnova je vođena pažljivom rekonstrukcijom prema pronađenim arhivskim dokumentima i fotografijama kako bi se što vjernije replicirao njen originalni izgled. Ova obnova bila je ne samo fizički proces, već i simbolički akt koji je istakao nepokolebljivost i volju Sarajlija da obnove svoju kulturnu baštinu i prkosno se suprotstave rušilačkim snagama.

Vijećnica i njen tragičan gubitak podsjećaju nas na važnost čuvanja kulturnih spomenika i svjedoče o izazovima s kojima su se građani Sarajeva suočavali tokom teških vremena. Njeno obnavljanje služi kao podsjetnik na snagu zajedništva i odlučnosti u očuvanju historijskog nasljeđa, te kao trajni spomenik onima koji su pretrpjeli i izgubili tokom opsade.